Eins smells undur: M

Hver man ekki eftir laginu “Pop Muzik” frá árinu 1979? Breski tónlistarmaðurinn Robin Scott kaus að kalla sig “M” og gerði þetta lag ódauðlegt undir lok 8. áratugarins. Spekingar segja að þetta hafi verið fyrsti vinsæli rafpopptónlistarsmellurinn sem vert er að tala um í tónlistarsögunni. (Hlustið á lagið hér til hægri)

Scott nam við Croydon listaskólann í Suður-Lundúnum og fór að fikta við þjóðlagatónlist í lok 60s. Hann gaf út plötu hjá plötuútgefandanum Head Records sem fór svo á hausinn. Scott reyndi fyrir sér á ýmsum sviðum tónlistarinnar á fyrri parti 8. áratugarins en án árangurs. Hann gerðist því umboðsmaður og upptökustjóri hljómsveitarinnar Roogalator, stofnaði sitt eigið plötufyrirtæki, Do-It Records, sem gaf m.a. út fyrstu breiðskífu Adam and the Ants.

Scott flutti til Parísar árið 1978, þar pródúseraði hann meðal annars kvennapönksveitina Slits. Um svipað leyti skaut listamannsnafnið M upp kollinum og hann sendi frá sér lagið “Moderne Man” sem reyndar floppaði. Næsta lag sem M sendi frá sér varð hins vegar mega hittari, “Pop Muzik”, rafpoppaður danssmellur þar sem að Scott notaði tækifærið og leit um öxl og gerði upp 25 ára sögu popptónlistarinnar. Smellurinn gjörsigraði heiminn.


Það var auðvitað ráðist í það að gera breiðskífu og úr varð “New York-London-Paris-Munich”. Frægðarsól M dvínaði á mjög skömmum tíma – hann maldaði í móinn með nokkrum sínglum og breiðskífum sem náðu aldrei í þær hæðir sem “Pop Muzik” gerði.

Síðast fréttist af Scott búandi til afríska tónlist.

Og ein getraun í lokin...
Í tónlistarspilaranum hér til hægri er að finna lag merkt xxxxx-xxxxx. Sá flytjandi er einnig eins smells undur og varð lagið nokkuð vinsælt í gamla daga. Ég spyr einfaldlega: hvað heitir lagið, hver flytur og hvaða ár erum við að tala um? Svarið endilega í athugasemdadálkinn hér fyrir neðan.

Í hnotskurn: Neon bible - Arcade Fire [2007]

Skelfilega góð plata hjá Arcade Fire. Mér fannst “The Funeral”, sem kom út árið 2004, alveg frábær og átti satt best að segja ekki von á öðru eins útspili frá þessum góða flokki Kanadamanna (og kvenna). Fyrstu fjögur lög plötunnar eru að mínum dómi hreint út sagt frábær, síðan dalar þetta aðeins en aldrei þannig að gæði plötunnar dvíni. Topp eintak!
Hápunktar: “Black mirror” og “Intervention”. (hlustið hér til hægri)
Einkunn: 8.0
[myspace]

Þrjú með sama flytjandanum – Kings of convenience
Þessir geðþekku Norsarar, Erlend Öye og Erik Böe, hafa verið í miklu uppáhaldi hjá mér allar götur síðan ég heyrði debjú-plötu þeirra “Quiet is the new loud” frá árinu 2001. Reyndar höfðu þeir árinu áður gefið út plötuna “Kings of convenience” hjá “labelinu” Kindercore, en það var ekki fyrr en að Astralwerks endurútgáfu plötuna ári síðar, undir öðru nafni og með þó nokkrum lagfæringum, að hjólin fóru að snúast.

Síðan koma þriggja ára hlé, Erlend eksperimentaði mikið með elektróníska tónlist, gaf út eina sólóplötu og DJ-aði mikið, á meðan Erik kláraði sálfræðinámið sitt. Árið 2004 kom síðan út platan “Riot on an empty street” sem að mínum er ekki eins góð og fyrsta platan, en góð engu að síður.

Ég veit ekki alveg stöðuna á dúettnum í dag, sá inná heimasíðu þeirra að þeir túruðu eitthvað síðasta sumar og eru að fara að spila í Mexíkó í næsta mánuði.

Lögin þrjú í spilaranum hér til hægri:
Winning a battle, losing a war (af Quiet is the new loud)
I don´t know what I can save you from (af Quiet is the new loud)
Homesick (af Riot on an empty street)
[myspace] [youtube – myndband við “Toxic girl”]

Nokkur lifandi myndbönd

Ef það er eitthvað band sem ég hefði verið til í að sjá á tónleikum á upphafi 8. áratugarins, þá er það Emerson, Lake & Palmer. Lagið hér fyrir ofan er af fyrstu breiðskífu sveitarinnar, "ELP" sem kom út í nóvember 1970 og hitti um leið beint í mark. Í laginu "Knife edge" munar Keith Emerson, hljómborðsleikara, ekkert um það að spila á tvö orgel (standandi í miðjunni), svo ekki sé minnst á í lokin þegar hann hallar orgelinu og spilar á það á hvolfi! Þetta er alvöru.


Og meira af góðum tónleikaböndum - Sigur Rós eru með þeim betri á tónleikum, allavega er ein af mínum allra bestu tónleikaupplifunum á tónleikum með þeim. Hér fyrir ofan má sjá þá, ásamt fríðu föruneyti, spila "Hoppípolla" í þætti hins virta sjónvarpsmanns Jools Holland á BBC.


Og svona rétta í lokin... höldum okkur samt við þátt Jools Holland - hér er Elliott Smith heitinn með eitt af mínum allra uppáhalds, "Waltz #2 (XO)". Frábær tónlistarmaður hér á ferðinni, segja má reyndar að kvikmyndagerðarmaðurinn Gus Van Sant hafi verið ákveðinn vendipunktur í ferli Elliotts. Van Sant var mikill aðdáandi kappans og vildi því ólmur fá að nota tónlist hans í kvikmynd sinni "Good Will Hunting" árið 1997. Eftir það var ekki aftur snúið, Elliott fór frá því að vera neðanjarðar indí-hundur til þess að vera meginstraums almannaeign. Elliott fékk Óskarstilnefningu fyrir lagið "Miss Misery" en vann ekki. Eins og flestir vita þá tók Elliott Smith sitt eigið líf í októbermánuði 2003.

Stöðvið riddaraliðið

Ég þakka öllum þeim sem tóku þótt í getrauninni sem og skemmtilegar og fræðandi athugasemdir í færslunni hér fyrir neðan.

Svarið var auðvitað "Stop the cavalry" með Jona Lewie og kom það út fyrir jólin 1980. Án þess að fara mikið út í sögu lagsins þá er kannski hvað athyglisverðast við það að þetta átti alls ekki að vera jólalag, þó það sé aðallega spilað nú til dags í kringum hátíðarnar (aðallega í UK).
Lagið er blanda af anti-stríðsáróðri, jólastemmningu og blásarafjöri - en aðal ástæða þess að lagið er spilað grimmt hver einustu jól er setningin: "I wish I was at home, for Christmas" og auðvitað jólabjöllurnar.

Jona Lewie lifir góðu lífi í dag á "stefgjöldunum" sem streyma inn um lúguna eftir hverja jólahátíð.
Jona er auðvitað með myspace-síðu, eins og allir tónlistarmenn nú til dags.
Aldrei að vita nema að maður skelli inn nýrri getraun á næstunni.

Í hnotskurn: A weekend in the city - Bloc Party [2007]
Ég var einn af þeim sem "fílaði" ekki frumraun Bloc Party frá árinu 2005 og því var ég nokkuð spenntur fyrir því að gefa bandinu annað tækifæri með þessari nýju plötu. Platan er allt annað en auðveld að melta en á móti kemur að hún er miklu heilsteyptari en sú fyrri. Það er minna af diskó-rokki en fyrr, lögin eru flóknari en skilja miklu meira eftir sig. Fínasta eintak.

Hápunktar: "The Prayer" og "Waiting for the 7.18" (hlustið á lögin hér til hægri->)
Einkunn: 7.5


Einn klassíker í lokin.....

Ætli "Subterranean Homesick Blues" með Bob Dylan sé ekki fyrsta rapplag tónlistarsögunnar? Hvað er hann að gera annað en að rappa í þessu lagi? Fyrir áhugasama, hér er listinn yfir spjöldin sem Dylan notar í myndbandinu, skemmtilegt að spjöldin passa ekki öll við textann, t.d. rappar hann "11 dollar bills"í laginu en á spjaldinu stendur "20 dollar bills".

Eins smells undur - Napoleon XIV

Ég hef allt haft einstaklega gaman að fyrirbærinu "One hit wonder", eða eins smells undur. Það er af ýmsu að taka í þeim efnisflokki en eitt af mínum uppáhalds kom út árið 1966 og heitir "They´re coming to take me away, ha-haaa" og flytjandinn kallaði sig Napoleon XIV. Hlustaðu á lagið í spilaranum hér til hægri ->

Napoleon XIV heitir réttu nafni Jerry Samuels og var bara venjulegur tæknimaður í Associated Recording-hljóðverinu í New York. Hann hafði samið einn og einn popp-síngul fyrir raulara eins og Sammy Davis Jr. og Johnny Ray, jú ásamt að gefa sjálfur út eigið efni.. en án þess að fólk tæki mikið eftir því.

Hugmyndin að laginu var að gerjast í hausnum hans í smá tíma þar til að hann lét til skarar skríða, fékk nokkra góða vini til þess að hjálpa sér við innspilunina á nóttinni, þ.e.a.s. eftir að venjulegum vinnudegi lauk. Innspilunin var þó ekki flókin: trommur, hristur, klapp, sírenur og söngur. Þetta tók þó allt í allt 9 mánuði að klára.

Lagið kom út eins og áður sagði árið 1966 og varð strax mjög vinsælt, enda mjög svo óvenjulegt lag á ferðinni. Þetta gekk þó ekki áfallalaust fyrir sig, venjan er að þegar lög koma út þá eru þau bundin höfundarétti. Sem þýðir að hver sem er getur gert kópíu af laginu án leyfis höfundar, bara ef borgað er svo kallað "royalty" (þóknun). Lagið var hins vegar ekki skráð sem lag, heldur sem fyrirlestur og því heyrði það ekki undir hin venjulegu lög um höfundarétt. Önnur plötufyrirtæki máttu því ekki kópera lagið nema með leyfi höfundar.

Þetta olli nokkru fjaðrafoki og varð til þess að margar útvarpsstöðvar hættu að spila lagið. En aðeins um lagið sjálft - það hafa margir velt fyrir sér textanum og er hann augljóslega um einhvern sem er að díla við geðveiki. Í fyrstu var talið að textinn fjallaði um samband geðveika mannsins og elskuhuga en síðar kom í ljós, að þetta var um mann og hund! Eitt versa lagsins styður þá kenningu:

Well, you just wait
They´ll get you yet
And when they do
They´ll put you in the ASPCA, you mangy mutt!

ASPCA er skammstöfun fyrir American Society for the Prevention of Cruelty to Animals.

B-hliðin á þessum síngli hét því óþjála nafni "!Aaah-aH yawA eM ekaT oT gnimoC er'yehT", en eins og glöggir lesendur sjá þá er þetta nafnið á lagi A-hliðarinnar aftur á bak. Jerry lét sér ekki nægja að hafa nafnið aftur á bak, heldur var lagið á B-hliðinni, A-hliðar lagið spilað aftur á bak! Jerry lét ekki þar við sitja, nafn flytjandans á B-hliðinni var VIX noelopaN, já rétt hjá þér, Napoleon XIV aftur á bak.

Jerry Samuels rekur í dag umboðsskrifstofu fyrir "talenta" í Delaware Valley í Bandaríkjunum.

Smá getraun
Í spilaranum hér til hægri er lag merkt xxxxx - xxxxx. Flytjandinn getur flokkast undir að vera eins smells undur - ég spyr einfaldlega: hvað heitir lagið, hver flytur og hvaða ár erum við að tala um?
Svarið í athugasemdadálkinn takk.

Smá íslenskt

Það eru nokkrar íslenskar sveitir sem hafa verið að heilla mig að undanförnu. Bara til að nefna tvær....

Hjaltalín
Sá þessa hljómsveit fyrst að mig minnir í Kastljósinu á síðasta ári er þau fluttu lagið "The trees don´t like the smoke", eða var það kannski hjá Jóni Ólafs? Allavega þá sást greinilega að þetta var mjög metnaðarfullt hjá þessum stóra og fríða hópi. Síðan komu þau fram í þætti Jóns Ólafs fyrir tveimur vikum síðan og fluttu lagið "Margt að ugga", sem var alveg frábært.

Ég veit eiginlega ekkert um þessa sveit, heyrði í viðtali við þau að þau kynntust í MH og í tónlistarskólanum. Bendi á að þau spiluðu "live" í Popplandi núna á föstudaginn var og þar má heyra lögin tvö sem ég nefndi hér að ofan auk tveggja annarra. Ég er með eitt lag í spilaranum hér til hægri: "The trees don´t like the smoke", tékkið á því.

Þau eru víst að vinna að plötu þessa dagana, 6-7 laga kvikindi, hlakka til að heyra hana. Klárlega ein af bjartari vonum íslenska poppsins í dag.
[myspace] [live í Popplandi]

Ultra Mega Techno Bandið Stefán
Þetta er svo skemmtilega hallærislegt að þetta er eiginlega bara frábært! Hvernig hljómaði þetta?
Það er eitthvað við þessa stráka sem ég er að fíla í tætlur. Eins og ég á erfitt með að trúa að þeim sé alvara þá er þetta í senn rosalega sannfærandi evró-teknó-popp hjá þeim. Þeir tóku lagið "Cockpitter" live í Kastljósinu á síðasta ári og er þetta, að mínum dómi, eitt það magnaðasta sem ég hef séð í þeim ágæta þætti.

Í spilaranum hér til hægri getur þú hlustað á lagið "Crazy" en þetta er live-upptaka.
[myspace] [viðtal í Kastljósi]

U2, CYHSY og Menomena

Windows in the skies

Þetta myndband með U2, "Windows in the skies" er virkilega skemmtilega gert tónlistarmyndband, þarna sjáum við ca. 100 myndbrot af frægu tónlistarfólki sem að á einn eða annan hátt hefur haft áhrif á tónlistsöguna. "Plottið" í myndbandinu er að annað hvort passar varahreyfing tónlistarmannanna fullkomalega við texta lagsins eða þá að hreyfingar þeirra passa við lagið. Hef heyrt af því að hinir hörðustu hafi reynt að gera lista yfir þá sem birtast í þessu myndbandi! Ef að þú ert svo klikkaður, lesandi góður, þá máttu endilega deila þínum lista með okkur.
Annars er þetta snilldarlega gert myndband hjá Gary Koepke. 

Í hnotskurn: Some loud thunder - Clap Your Hands Say Yeah [2007]
Það hafa margir beðið í mikilli eftirvæntingu eftir plötu númer tvö frá CYHSY, einfaldlega vegna þess að fyrsta plata þeirra, frá árinu 2005, var svo rosalega fersk og ný. Sem betur fer tókst CYHSY-mönnum að þróa stíl sinn á milli platnanna, því nýja platan er alls ekki týpískt framhald af fyrstu plötunni. Það er samt ekki þannig að CYSHY séu búnir að finna sér nýjan stíl, þvert á móti, þeim hefur tekist það sem svo mörgum öðrum mistekst, að gera góða plötu nr. 2! Þetta band þorir að "eksperimenta", og því fagna ég.

Hápunktar: "Satan said dance" og "Emily Jean Stock". (hlustið í tónlistarspilaranum hér til hægri)
Einkunn: 8.0
[myspace]

Í hnotskurn: Friend and Foe - Menomena [2007]
Þetta er þriðja plata tríósins frá Portland í USA, játa það strax að ég hef ekki heyrt fyrstu tvær plöturnar og því get ég ekkert tjáð mig um þróun eða framfarir bandsins. Platan "Friend and Foe" er hins vegar skemmtilegt ferðalag í gegnum tilraunaeldhús drengjanna sem hafa búið til sitt eigið tölvuprógram sem "lúppar" hljóðfæraleik þeirra þar til það myndar eina heild. Mikil sköpunargleði og skemmtilega útfærðar hugmyndir í nánast hverju lagi. Fínasta plata.


Hápunktar: "Wet and rusting" og "Rotten hell". (hlustið í tónlistarspilaranum hér til hægri)
Einkunn: 7.0
[myspace]